Hướng đạo sinh – một con đường đẹp cho tuổi trẻ

Huân tước Baden Powell được xem là người thành lập Hướng Đạo, là Ông Tổ của Hướng Đạo Sinh trên toàn thế giới. Ông sinh ngày 22/2/1857, là một vị tướng lỗi lạc trong quân đội Anh, Hướng Đạo Sinh (HĐS) thường gọi thân mật ông là “BP”, đọc là Bi Pi. Trở về từ Xicile, nơi có những chàng thiếu niên trẻ tuổi dũng cảm, ông đau lòng trước hiện tượng thanh thiếu niên Anh sống dễ dãi, lệ thuộc, lười biếng, ươn hèn, ỷ lại và không đủ nghị lực đối mặt với khổ cực. Để rèn luyện nên những con người đủ nghị lực, tâm trí và sức khoẻ để phục vụ đất nước, năm 1907, ông đã tổ chức trại hướng đạo đầu tiên tại đảo Brownsea nước Anh. Khai sinh ra phong trào sinh hoạt thanh thiếu niên có phạm vi toàn cầu và đã có những dấu ấn riêng cho đến ngày nay. Suốt ngần ấy năm, phong trào hướng đạo đã đạt được những thành tựu rất to lớn. Trải qua bao biến cố của lịch sử, tự thích ứng và mang nét riêng của những quốc gia nó đi qua, hướng đạo đã khẳng được vị trí số 1 của nó và ngày càng mạnh mẽ. Là cái nôi của những kỹ năng sinh hoạt thanh thiếu niên: morse, semaphore, mật thư, nút dây… là nơi cất giữ và phong phú thêm nguồn tư liệu dồi dào giúp con người có thể thích ứng và đối mặt với những khó khăn, thử thách trong cuộc sống.

Hai chữ Hướng đạo có nghĩa là dẫn đường như vậy hướng đạo sinh là người dẫn đường.

Trong quân đội người hướng đạo là người quân nhân ưu tú, có óc thông minh và lòng dũng cảm được đặc biệt tuyển chọn để đi tiên phong, thám sát tình hình rồi báo cáo cho vị chỉ huy.

Nhưng cũng có những người “Hướng đạo” trong thời bình nữa. Họ không nhất thiết phải là quân nhân. Họ là những người có khả năng để đi tiên phong và hướng dẫn người khác. Họ là những nhà thám hiểm, những người mở đường, khai phá đất đai mới. Họ là các nhà bác học và các nhà vạn vật học, băng rừng vượt núi để tìm tòi và khám phá bí mật của thiên nhiên, của địa cầu.

Trước hết họ phải biết sống nơi rừng sâu núi cao vực thẳm, biết tự tìm lấy đường đi ở bất cứ nơi nào, trong rừng rậm hay giữa biển khơi, trong thành phố hay giữa sa mạc, tìm hiểu được ý nghĩa của bất cứ một dấu vết nào, dù thật nhỏ và tự biết săn sóc sức khỏe của mình.

Họ phải cường tráng và có đầy nghị lực để sẳn sàng đối phó với mọi bất trắc hay để giúp người khác. Họ biết tự chủ và không quản ngại hy sinh tính mạng để cứu trợ người khác, để phụng sự Quốc gia và thực hiện lý tưởng của mình. Họ khắc phục được tính vị kỷ, không đài các, không ham danh lợi và luôn nghĩ đến bổn phận, làm tròn sứ mạng cao cả mà họ đang lãnh nhận. Tất cả những công việc họ làm không phải để mưu cầu lợi ích cho bản thân, nhưng để thi hành bổn phận của một công dân đối với Quốc gia Dân tộc, đối với tiền nhân và đối với chính lương tâm mình.

Phong trào Hướng Đạo là một phong trào giáo dục công dân, giúp hỗ trợ cho giáo dục gia đình và trường học, với mục đích giúp thanh thiếu niên rèn luyện chí khí, tháo vát, để có thể thích nghi với mọi hoàn cảnh, chuẩn bị để trở thành những công dân tốt, có trách nhiệm, biết trọng danh dự, hữu ích cho xã hội.

Phong trào Hướng Ðạo sử dụng các phương tiện giáo dục sau đây để thực hiện mục đích:

– Lời hứa và luật Hướng Đạo.

– Giáo dục bằng hành động.

– Phương pháp hàng đội.

– Ðời sống ngoài thiên nhiên.

Hướng Ðạo không giáo dục bằng lý thuyết sách vở mà sử dụng những trò chơi, những sinh hoạt đáp ứng nhu cầu hoạt động và sở thích tự nhiên của tuổi trẻ.

Trong trò chơi Hướng Ðạo đã lồng ghép những mục tiêu đó vào những trò chơi và những sinh hoạt thích hợp để đoàn sinh hiểu biết một chuyên môn nào đó…

Mặt khác, phong trào Hướng Ðạo phát triển nơi giới trẻ khuynh hướng tự nhiên muốn mình có ích cho người khác, chú trọng phát triển phần tính tốt sẵn có ở mỗi đoàn sinh để phần này dần dần lấn át các thói hư tật xấu.

Như vậy, sự giáo dục của phong trào Hướng Ðạo là sự giáo dục chú ý đến từng em một. Hướng Ðạo không phải là một tổ chức lấy số đông làm mẫu mực thành công. Do đó, Hướng Ðạo chỉ thâu nhận đoàn sinh trong khả năng của mình, khi có đủ Trưởng để hướng dẩn. Mỗi đơn vị Hướng Ðạo chỉ có sĩ số nhất định, không thể vượt qua, để người Trưởng có thể hoàn thành chu đáo nhiệm vụ của mình.

Lời hứa của hướng đạo sinh
– Tôi xin lấy danh dự của tôi mà hứa rằng, phải cố gắng hết sức:
1. Trung thành với Thượng Đế và Tổ Quốc tôi.
2. Giúp đỡ mọi người bất cứ lúc nào.
3. Tuân theo luật hướng đạo.

Luật Hướng đạo Việt Nam hiện tại ở hải ngoại
HĐS trọng danh dự.
HĐS trung tín.
HĐS giúp ích.
HĐS là bạn của mọi người.
HĐS lễ độ và hào hiệp.
HĐS tôn trọng thiên nhiên.
HĐS trọng kỷ luật.
HĐS vui tươi.
HĐS cần kiệm và liêm khiết.
HĐS trong sạch trong tư tưởng, lời nói và việc làm.

Từ lúc thành lập vào năm 1930, Hướng đạo Việt Nam đã trải qua nhiều giai đoạn, thu hút rất đông những nhân vật sau này giữ những vai trò trọng yếu trên chính trường. Tuy nhiên vì thời cuộc chính trị và chiến tranh, Hướng đạo Việt Nam bị đình chỉ hoạt động tại miền Bắc vào năm 1954 và rồi toàn cõi Việt Nam vào năm 1975. Ở hải ngoại, Hướng đạo Việt Nam vẫn tiếp tục hoạt động từ khi theo đoàn người di tản đến các trại tạm cư. Tại Việt Nam hiện nay mặc dù không được cho hoạt động chính thức, các đoàn hướng đạo tại nhiều địa phương ở khắp miền Nam vẫn âm thầm sinh hoạt và liên kết với nhau suốt nhiều chục năm qua.

Ông Đặng Văn Việt, một người từng tham gia Hướng Đạo Việt Nam từ thời kỳ đầu mới thành lập, vào đầu tháng 3 năm 2011 gửi một thư đến lãnh đạo chính quyền Hà Nội xin khôi phục lại sinh hoạt Hướng đạo, cho biết:

“Chưa có một hồi âm nào gọi là ‘hưởng ứng’ cả, mà gần như người ta muốn bảo vệ Đoàn Thanh niên, không ai đụng chạm đến, thứ hai muốn Đoàn Thanh niên độc quyền lãnh đạo thanh niên trong toàn quốc, thành ra không muốn có Hướng đạo làm thêm cho việc này nữa. Cho đến bây giờ tôi vẫn kiên trì chờ đợi những quan điểm mới, những suy nghĩ mới, tư tưởng mới của những nhà lãnh đạo có đầu óc tiên tiến hơn.

Theo tôi phong trào Hướng đạo là phong trào quốc tế và nhân đạo, mang đầy tính nhân đạo và nhân văn nên không hề có tổn hại gì cho một đất nước mà chỉ có lợi cho đất nước; không có tổn hại gì cho chính quyền đương thời. Nên việc cấm đoán Hướng đạo là một việc phi lý. Một việc làm không hợp với xu thế của thế giới cũng như không hợp với lòng người. Tôi nghĩ trước sau gì thì Hướng đạo cũng được cho hoạt động lại bình thường. Tôi kiên trì quan điểm ấy. Mong rằng sắp đến những người lãnh đạo của Nhà nước có một tí cấp tiến trong đầu óc không có lý do gì để ngăn cản Hướng đạo hoạt động cả. Vì Hướng đạo chỉ là một phong trào quần chúng của những người yêu nước trẻ muốn hoạt động cho lợi ích của xã hội, cho lợi ích của đồng bào toàn quốc.

Nếu nó có hại, có cản trở thì nên cho biết lý do để ngăn chặn; trái lại không có cản trở gì, không có làm tổn hại gì mà không cho hoạt động là một chuyện hoàn toàn phi lý.

Đây là hoạt động trên cả thế giới chứ đâu phải có nhà nước nào quản lý mới hoạt động được đâu. Chỉ có nhà nước cộng sản không yêu Hướng đạo, không ủng hộ Hướng đạo… Nếu không cấm Hướng đạo hoạt động bình thường như trước đây thì lợi cho đất nước bao nhiêu, lợi cho lãnh đạo, chính quyền Nhà nước này bao nhiêu; thế nhưng cho đến bây giờ họ không chịu làm. Thật là đáng tiếc!”

Ông Nguyễn Thành Nghĩa, Uỷ viên ngành Ấu Hướng đạo Âu lạc đang hoạt động tại công viên Hoàng Văn Thụ – Sài gòn cho chúng tôi biết:

“Ban đầu sinh hoạt, khoảng những năm 1990-1992, anh em đã gặp nhau nhưng không mặc đồng phục. Sau dần dần thử nghiệm mặc đồng phục, chủ yếu là anh em hướng đạo cũ thì nhà nước cũng chú ý tới và theo dõi. Qua tìm hiểu thì họ đã hiểu đây là một phong trào giáo dục, không phải là chính trị hay tôn giáo. Còn vấn đề cắm trại, khi để cho anh em qua đêm thì đây là vấn đề nhạy cảm, cái đó người ta hạn chế…”
Nhưng ở miền Bắc thì khác, do Đảng không ủng hộ, nên có nhiều người ngại không dám hoạt động. Theo họ nếu Nhà nước cho phép Hướng đạo hoạt động lại như trước đây thì họ sẵn sàng làm cho phong trào hướng đạo phát triển.

Tuy nhiên, phía chính quyền cũng đã nhận thấy mặt tích cực của phong trào Hướng đạo. Ban Bí thư Trung ương đã có văn bản chỉ đạo cho đoàn Thanh niên CS và Hội Thanh niên cần phải tiếp thu có chọn lọc hình thức, phương pháp của Hướng đạo trong giáo dục và tổ chức hoạt động của thanh thiếu niên. Đó chính là lý do của sự ra đời của tổ chức thanh thiếu niên Sao Bắc Đẩu của nhà nước hiện nay.

Được biết vừa qua, đã có 100 cựu hướng đạo sinh tại Việt Nam, đã ký tên vào một kiến nghị gửi cho các cấp lãnh đề nghị chính thức công nhận phương pháp giáo dục thanh thiếu niên theo qui trình 1946 của Hội Hướng đạo Việt Nam. Và cho phép Hướng đạo Việt Nam hoạt động trở lại, bên cạnh Đoàn Thanh niên CS hiện nay.

…