Ý nghĩa của sự chán nản – the meaning of the boredom

CHÁN

Nếu như bạn cũng đang chán nản, hãy đọc những lời này…

Đích xác chán là gì?
Một hiện tượng tâm linh lớn lao. Đó là lí do tại sao trâu không chán; chúng có vẻ hài lòng và tận hưởng hoàn hảo. Chỉ con người mới chán. Và trong con người nữa, chỉ những người rất tài năng, thông minh, họ mới chán. Người ngu không chán. Họ hài lòng hoàn hảo làm việc của họ, kiếm tiền, làm ra số dư ngân hàng lớn hơn, nuôi con cái, sinh sản, ăn uống, ngồi trong rạp chiếu bóng, đi tới khách sạn, tham gia vào cái này cái nọ. Họ đang tận hưởng! Họ không chán. Họ là kiểu thấp nhất; họ thực sự thuộc về thế giới của trâu. Họ chưa là người.
Một người trở thành con người khi người đó bắt đầu cảm thấy chán. Bạn có thể thấy điều đó: đứa trẻ thông minh nhất sẽ là đứa trẻ bị chán nhất – vì không cái gì có thể giữ mối quan tâm của nó lâu được. Sớm hay muộn nó loạng choạng vớ phải sự kiện này và hỏi, “Bây giờ thì cái gì đây? Cái gì tiếp? Điều này bị kết thúc rồi. Mình đã thấy trò chơi này, mình đã nhìn vào trong nó, mình đã mở nó ra, mình đã phân tích nó, bây giờ mình được kết thúc rồi – cái gì tiếp đây?” chẳng mấy chốc nó bắt đầu kết thúc mọi thứ. Đến lúc nó trở thành thanh niên, nó đã bị chán rồi.
Phật đã hoàn toàn bị chán. Ông ấy rời bỏ vương quốc khi ông ấy mới chỉ hai mươi chín tuổi, tại đỉnh của tuổi thanh xuân. Ông ấy đã hoàn toàn bị chán – với đàn bà, với rượu, với của cải, với vương quốc, với mọi thứ. Ông ấy đã thấy tất cả, ông ấy đã thấy thấu suốt. Ông ấy đã bị chán. Ông ấy từ bỏ thế giới không phải vì thế giới sai, nhớ lấy. Về truyền thống người ta nói là ông ấy đã từ bỏ thế giới vì thế giới là xấu – điều đó là tuyệt đối vô nghĩa. Ông ấy đã từ bỏ thế giới vì ông ấy đã trở nên chán với nó thế.
Nó không xấu, nó cũng không tốt. Nếu bạn thông minh, nó là chán. Nếu bạn ngu xuẩn, bạn có thể tiếp tục. Thế thì nó là vòng quay ngựa gỗ; thế thì bạn đi từ cảm giác này sang cảm giác khác. Bạn quan tâm tới điều tầm thường và bạ liên tục lặp lại và bạn không đủ ‎ý thức để thấy ra việc lặp lại – rằng hôm qua bạn cũng đã từng làm điều này, và hôm nay bạn cũng đang làm, và lần nữa bạn đang tưởng tượng ngày mai làm cùng điều đó lần nữa. Bạn phải thực sự không thông minh. Làm sao thông minh có thể tránh được chán? Điều đó là không thể được. Thông minh có nghĩa là nhìn thấy mọi thứ như chúng vậy.
Phật rời bỏ thế giới từ việc chán; hoàn toàn bị chán, ông ấy chạy xa khỏi thế giới. Và vậy thì ông ấy đã làm gì trong sáu năm ngồi trong những rừng đó? Ông ấy đã ngày càng bị chán hơn. Bạn có thể làm được gì, khi ngồi trong rừng? – quan sát hơi thở của bạn, nhìn vào rốn bạn, hết ngày nọ tới ngày kia, năm nọ tới năm kia. Ông ấy đã tạo ra cái chán đó tới đỉnh tối thượng của nó, và một đêm nó biến mất. Nó biến mất theo cách riêng của nó.
Nếu bạn đạt tới đỉnh… lối rẽ tới. Nó tới! Và với lối rẽ đó của dòng chảy, ánh sáng đi vào trong bản thể bạn – bạn biến mất, chỉ ánh sáng còn lại. Và với ánh sáng, vui mừng tới. Bạn tràn đầy vui vẻ – bạn không hiện hữu, nhưng tràn đầy vui vẻ – không vì lí do gì hết cả. Vui vẻ đơn giản sôi lên trong bản thể bạn.
Người thường vui vì lí do nào đó – người đó đã rơi vào yêu với người đàn bà mới hay người đàn ông mới và người đó vui. Niềm vui của người đó là tạm thời. Ngày mai người đó sẽ bị chán ngán với người đàn bà này và người đó sẽ bắt đầu tìm người đàn bà khác. Người thường vui vì người đó mới có chiếc xe hơi mới; ngày mai người đó sẽ phải tìm xe khác. Điều đó liên tục diễn ra mãi… và người đó không bao giờ thấy ra vấn đề của nó, rằng bao giờ cũng vậy, chung cuộc, bạn bị chán. Làm bất kì cái gì – chung cuộc bạn đều bị chán. Mọi hành động đều đem tới chán.
Người thông minh thấy điều đó. Bạn càng thấy sớm, bạn càng chứng tỏ thông minh hơn. Thế thì cái gì còn lại? Thế thì chỉ chán còn lại, và người ta phải suy ngẫm về nó. Không có cách nào thoát khỏi nó. Thế thì đi vào trong nó đi. Xem nó dẫn tới đâu. Và nếu bạn có thể cứ đi vào trong nó, nó dẫn vào chứng ngộ.
Chỉ người mới có khả năng chán, và chỉ người mới có khả năng chứng ngộ.
_Osho _ Coi nó là dễ .

Thật với bạn, tôi chưa bao giờ cảm thấy vui và hạnh phúc như lúc này khi đọc và ngẫm những lời này về cái chán.
Tôi là một người thường xuyên cảm thấy chán và sống trong một thế giới nơi tính kiên trì, nhẫn lại được đề cao. Tôi lại càng… chán bản thân mình. Vì tôi chưa bao giờ là một người kiên trì nhẫn lại cả. Tôi rất hay thấy chán, chán về mọi thứ. Người ta thấy chán khi không có tiền. Tôi thấy chán ngay cái khoảnh khắc tôi có nhiều tiền nhất. Người ta chán khi không có tình yêu. Tôi thấy chán ngay cả khi tôi đang trong tình yêu. Người ta chán khi không được đi du lịch đây đó. Tôi thấy chán ngay cả trong lúc đi du lịch. Người ta thấy chán khi không tìm được ý nghĩa cuộc đời. Tôi thấy chán ngay cả khi tìm được ý nghĩa cuộc đời.
Nếu chỉ dùng một từ để diễn tả cảm xúc nào tôi thường trải qua nhất, có lẽ chính là chán. Đang đọc một cuốn sách, chán. Đang ngồi trò chuyện bên bạn bè, chán. Đang ở cùng gia đình người thân, chán. Đang kinh doanh thuận lợi, chán. Đang chơi với những đứa trẻ con, năm phút thôi là thấy chán. Chán ngắt!
Tôi thường hay tự đổ lỗi tại vì mình là Song tử, hai người trong một người, quá nhiều ý tưởng, quá nhiều điều muốn làm cho nên không thể kiên nhẫn và rất dễ thấy chán nản, muốn buông xuôi. Giờ tôi mới biết, hóa ra còn lý do khác cho sự chán này. Đó là do mình… thông minh. Haaha lý do thật dễ thương bạn nhỹ. Nhưng tôi đồng ý!
Có khi vì là một người vừa Song tử lại vừa thông minh nên khả năng chán của tôi gấp đôi mọi người chăng?
Đa phần mọi người chán khi họ không có gì để làm. Tôi luôn có rất nhiều việc để làm, toàn những việc ý nghĩa, đôi khi là những việc mà tin chắc có thể mang lại tiền, đôi khi lại thêm chút tiếng tăm, nhưng tôi vẫn không làm. Vì chán. Nghĩa là không hứng thú, không đủ năng lượng, cảm giác không cần bất cứ gì cả.
Đa phần mọi người chán khi việc họ làm không như mong muốn. Tôi chán kể cả khi kết quả như mong muốn, từ mối quan hệ tình cảm, việc kinh doanh cho tới mọi việc khác nữa.
Đa phần mọi người chán khi họ ở một mình. Họ cần ai đó ở bên, sống cùng, san sẻ cuộc sống. Tôi thì chán ngấy việc sống cùng người khác. Tôi chỉ muốn sống một mình. Tất nhiên một mình cũng có lúc chán chứ, nhưng tôi thà chán một mình còn hơn chán với người khác. Thế cho nên dù thỉnh thoảng tôi có ở cùng gia đình hay ở cùng người yêu một thời gian là tôi chỉ muốn thoát ra ngay. Một mối quan hệ tuyệt vời là khi hai người không ở cùng nhau 24/24, tôi đã học được bài học đó. Mỗi người cần có thời gian để sống riêng, để làm mới mình để không làm cho bản thân mình trở nên nhàm chán.
Tôi đang ở cái độ tuổi mà phụ nữ thường muốn lập gia đình nhất. Và tôi hiểu tại sao mọi người lại muốn lập gia đình. Vì họ chán. Họ chán cuộc sống của họ, họ chán gia đình của họ, họ chán công việc của họ. Mọi thứ đều quá nhàm chán, nhàn nhạt và vô nghĩa đến nỗi họ cho rằng phải tìm một cái gì đó để thay thế cái chán này – kết hôn là sự lựa chọn hoàn hảo.
Người ta kết hôn để trốn chạy cái “chán” khi ở một mình, trốn chạy cái chán trong cuộc sống của họ. Hai người chán nản dễ dàng kết hôn với nhau, bao phủ bên ngoài những nụ cười hạnh phúc. Cả hai mang cái chán của mình đến cho người kia, mong rằng người kia sẽ xóa nó đi. Nhưng không, chỉ được một thời gian ngắn, nhất định cả hai sẽ bắt đầu cảm thấy không chỉ chán chính mình, họ còn chán cả người kia nữa. Cái chán trở nên đỉnh điểm, họ quyết định có con.
Bạn có biết, nhiều người luôn nói, có con sẽ thấy ý nghĩa cuộc đời, hoặc, đời chỉ ý nghĩa khi bạn có con… Sâu bên trong điều này nghĩa là gì? Nghĩa là bạn đã dùng đứa con như một vật để thay thế cho việc đời bạn không hề có ý nghĩa gì cả. Những người mà có đời sống vô nghĩa thì mới đi đến kết luận rằng phải có một đứa con để đời sống có ý nghĩa hơn.
Gần như mọi bậc cha mẹ đều dùng con cái mình như một tấm bình phong đẹp để làm ý nghĩa cuộc đời. Tôi không thích điều ấy. Đó là lý do tôi chọn không kết hôn, không sinh con. Bởi vì một người chán chính mình thì không thể nào tìm niềm vui nơi khác được. Một người mà bản thân cuộc đời họ không ý nghĩa thì cũng chẳng mong gì tìm ý nghĩa nơi con cái mình được. Ai cũng tự an ủi nhau rằng ý nghĩa cuộc đời họ là có những đứa con trưởng thành thành đạt khỏe mạnh. Chẳng ai nói rằng ý nghĩa cuộc đời là họ có những đứa con hạnh phúc. Có một sự khác biệt tinh tế ở đây. Toàn bộ cuộc sống của chúng ta xoay quanh cái trục của thành công, hơn là hạnh phúc. Ý nghĩa cuộc sống cũng luôn được đặt vào đâu đó khác, ai đó khác chứ không ai đặt nó vào bản thân mình. Bởi vì ai cũng chán bản thân mình.
Tôi cũng là một người chán bản thân mình. Chán đến nỗi tôi sẵn sàng nói xấu chính mình, chê cười bản thân mình. Khổ cái mỗi lần tôi nói vậy, người ta lại khen tôi khiêm tốn. Chán hơn cả việc nói xấu chính mình là khi ai đó khen ngợi, tâng bốc tôi. Chưa bao giờ tôi thấy mình xứng đáng với những lời khen ngợi. Bạn nghĩ tôi khiêm tốn? Không, chỉ là tôi thấy chán. Tôi chán mọi thứ.
Điều tuyệt vời duy nhất mà tôi có với cái chán, là nó rất nhanh qua. Nói cách khác, tôi chán cả cái chán của chính mình nữa.
Bạn theo dõi facebook, đọc những gì tôi chia sẻ, bạn cứ tưởng đời tôi luôn luôn và luôn luôn ở trạng thái “high mood”, tức là luôn vui vẻ, yêu đời, lạc quan. Không phải đâu. Nhưng tôi cũng không phải là một người giả dối. Tôi chán những người giả dối. Tôi chưa bao giờ giả vờ hạnh phúc trên fb cả. Nhưng không có nghĩa đời tôi luôn hạnh phúc. Bí mật là những điều tôi viết đều trong lúc cảm xúc và nhiệt huyết tăng cao. Còn lúc tôi chán nản thì chẳng muốn làm gì cả, thậm chí cả việc lên fb than thở về cái chán ấy. Riết mọi người tưởng tôi làm gì cũng không biết chán.
Nay tôi tuyên bố với bạn một sự thật, tôi chán tất cả mọi thứ trên đời. Tôi chán thế giới, tôi chán đất nước, tôi chán đám đông, tôi chán cá nhân, chán chính mình. Tôi chán kinh doanh, chán nghệ thuật, chán cuộc sống an nhàn, chán du lịch và đôi khi chán cả yêu lẫn được yêu. Tôi chán tiền, chán du lịch, chán sách, chán đồ ăn, chán phim ảnh, chán luôn cả ngủ…
Tất cả những gì tôi cần làm và đang muốn làm lúc này, không phải là làm sao cho hết chán, nhưng hệt như cách Phật đã làm. Tôi muốn đi sâu vào trong cái chán ấy, đến tận cùng. Để xem liệu nó có là một sự giác ngộ hay không? Hay lại là một cái chán khác nữa?
Vâng, chỉ riêng hôm nay, cho phép tôi được tự hào về cái sự chán của mình!
Không phải cái trán nha, cái chán…
Ồ, tôi chán cả việc giải thích nữa.

Tôi nghĩ chán là một việc rất cần thiết. Nó giống như một dấu hiệu. Khi khát bạn uống, khi đói bạn biết mình phải ăn, khi ngứa bạn phải gãi ngứa. Những thứ này là cơ thể đang cố nói với bạn điều gì đó, truyền cho bạn thông điệp gì đó. Cũng như vậy, cái chán là một dấu hiệu, một biểu hiện mà linh hồn đang cố ra hiệu cho bạn, để bạn thay đổi cách sống của mình?

Chán nản không có gì là sai cả. Hãy tìm ra cách để biến nó trở thành một bước đệm dẫn bạn tới trạng thái, nơi là cái chán sâu sắc nhất lại chính là “công tắc” giúp bạn tìm ra ý nghĩa cuộc đời.
Tôi cũng đang…