Chương 16. Đừng bao giờ nói dối một đứa trẻ
sách: Cách mạng giải phóng trẻ em – Osho
Tôi đã có một thỏa thuận với cha tôi về việc không bao giờ nói dối. Ông cũng đã phải cam kết với tôi rằng bất cứ khi nào tôi nói lên sự thật thì ông sẽ phải thưởng cho tôi, kể cả khi sự thật ấy làm ông đau đớn.
Ông đã phải thưởng cho tôi rất nhiều lần, kể cả khi bị mọi người khác lên án. Ông nói: “Các người có thể phạt nó, tôi không bận tâm chuyện nó làm với các người là gì. Nhưng vì điều nó nói là sự thật và tôi đồng ý, vậy tôi vẫn sẽ thưởng cho nó”. Thật là một người cha tuyệt vời. Chính vì ông mà tôi không bao giờ sợ hãi hay phải lo lắng về những lời nói dối. Tôi không bao giờ nối dối.
*
Sự thật là sự thật. Không nên ngăn cấm bất kỳ ai nói sự thật. Chỉ bởi vì là những đứa trẻ thì chúng phải được nuôi bằng những lời nói dối sao? Sự thật chỉ dành cho những người trưởng thành sao? Có thật là sự thật sẽ nguy hiểm cho tâm thức mong manh của đứa trẻ không?
Sự thật không bao giờ là nguy hiểm, chỉ có sự giả dối mới nguy hiểm. Nếu bạn nói dối với một người trưởng thành – một người có thể có khả năng tự bảo vệ bản thân mình, nên điều đó có thể được chấp nhận. Nhưng đừng bao giờ nói dối với một đứa trẻ bởi vì đứa trẻ thì không tự bảo vệ nó được. Việc nói dối này không thể chấp nhận được. Đứa trẻ quá phụ thuộc vào bạn, nó tin tưởng vào bạn – hãy đừng nói dối nó. Đây là một sự phụ bạc! Bất kỳ lời nói dối nào đều ngụ ý bạn đã lừa dối đứa trẻ. Và cuối cùng bạn sẽ gặp rắc rối. Sớm hay muộn, đứa trẻ sẽ phát hiện ra rằng bạn đã và đang nói dối. Chính ngày đó, mọi sự tin cậy vào bạn sẽ biến mất.
Nếu đứa trẻ bắt đầu nổi loạn chống lại bố mẹ, trách nhiệm không ở nó, trách nhiệm là ở bố mẹ. Họ đã nói dối quá nhiều. Và bây giờ, bọn trẻ dần dần phát hiện ra rằng tất cả đều là những lời nói dối. Khi bạn nói dối quá nhiều, chính bạn đã dạy cho chúng trở nên nghi ngờ, không tin tưởng, chúng sẽ đánh mất sự tin cậy vào bạn. Bạn đã nói dối, bạn đã lừa nó, bạn đã trở nên xấu xí trong tâm thức của con trẻ. Ấn tượng của bạn không còn tốt chút nào nữa. Trong thực tế, đứa trẻ sẽ không bao giờ có thể tin cậy vào bạn hay bất cứ ai nữa. Nó sẽ khó có thể tin người phụ nữ nó yêu, người đàn ông nó yêu. Nó cũng sẽ khó có thể tin người thầy nào cả. Nó là đứa trẻ của bạn và cũng là bạn.
Bạn sẽ không bao giờ có khả năng lấy lại sự niềm tin của mình vào cuộc sống. Vì đâu mà niềm tin của bạn bị phá hủy? Vì cha mẹ đã không thành thật với bạn. Họ giấu giếm nhiều thứ, họ dối trá nhiều thứ.
Trẻ con rất nhạy cảm. Chúng quan sát, chúng cứ thấy điều bạn đang nói thật ngớ ngẩn: nào là những con cò mang trẻ em đến thế giới này… Đó là nói dối. Và bạn có thể nói dối chúng được bao lâu? Cuộc sống hiện diện ở đó, và cuộc sống thì liên quan đến sự sinh sản. Và đứa trẻ đang quan sát cuộc sống. Chúng sẽ nhìn thấy những con vật làm tình, chúng sẽ thấy những con chim đang làm tình. Còn bạn cứ cho rằng chúng đã không bao giờ nhìn thấy bạn làm tình, nhưng trẻ con biết rằng bố mẹ chúng đang làm tình. Lúc đầu, chúng có thể nghĩ bố mẹ đang đánh nhau hay cái gì đó, nhưng chẳng sớm thì muộn chúng khám phá ra rằng có cái gì đó ẩn dấu phía sau. Tại sao lại tạo ra sự nghi ngờ này? Tại sao không nói sự thật? Sự thật luôn luôn tốt, sự thật luôn luôn thiêng liêng. Hãy để bọn trẻ biết mọi sự thật.
Sự thật không bao giờ là kẻ thù. Tình dục hay cái khác cũng vậy. Hãy đối xử tốt với sự thật. Và trẻ con rất khoan dung. Chúng có thể ngay lập tức chấp nhận thực tế. Chúng không có định kiến nào, chúng không có ý niệm nào về đúng hay sai. Nếu bạn nói với chúng sự thật, chúng sẽ hiểu và rồi chúng quên tất cả về điều đó. Điều này sẽ tạo ra cho đứa trẻ một niềm tin lớn lao trong bạn. Bạn đừng bao giờ nói dối chúng.
Giáo dục giới tính là một trong những nguyên nhân cơ bản của mối bất hòa giữa các thế hệ. Cái ngày đứa trẻ phát hiện ra rằng bố mẹ đã đánh lừa nó, nó sẽ mất tất cả mọi gốc rễ của niềm tin. Đó là cú sốc, một sự phá hủy lớn nhất bạn có thể trao cho tâm thức mong manh của đứa trẻ. Cứ nói sự thật và đừng cố gắng suy đoán về nó, và đừng vòng vo. Cứ có sao thì nói vậy với đứa trẻ.
Tại sao bạn lại quá sợ như vậy về điều này? Vì bố mẹ bạn đã không nói điều đó cho bạn, bởi vậy bạn cảm thấy một chút căng thẳng, run sợ, như thể là bạn đang di chuyển vào khu vực nguy hiểm nào đó. Hãy trở nên đơn giản, trực tiếp. Bất kỳ khi nào một đứa trẻ hỏi về bất cứ cái gì, nếu bạn biết, nói cho nó biết. Nếu bạn không biết về điều đó, nói rằng bạn không biết. Có hai cách sai mà bạn có thể phạm phải: một là nói cái gì đó mà không phải sự thật vốn có – điều này gây tác hại nguy hiểm; cách khác là nói cái mà bạn không biết.
Ví dụ, đứa trẻ hỏi: “Ai đã tạo ra con” và bạn nói “Con cò”. Hay đứa trẻ hỏi “Ai đã tạo ra thế giới?” và bạn nói: “Thượng đế.” Một lần nữa bạn đang dẫn dắt đứa trẻ vào trong sự phiền phức. Bạn không biết hoặc bạn đang giả vờ rằng bạn biết. Chẳng mấy chốc đứa trẻ sẽ phát hiện ra rằng bạn không biết gì cả, Thượng đế của bạn là không có thật. Vấn đề không chỉ là Thượng đế của bạn đã được chứng minh không có thật, giờ đây vấn đề còn là toàn thể ý niệm về Thượng đế được chứng minh không có thật. Bạn đã phá hủy một khả năng vô tận của việc tìm kiếm về Thượng đế.
Bạn nên nói: “Cha không biết. Cha đang cố gắng để biết. Cha cũng dốt như con vậy. Nếu cha tìm thấy trước con, cha sẽ nói cho con biết. Còn nếu con tìm thấy trước, hãy nói cho cha biết với.”
Đứa con của bạn sẽ tôn trọng bạn mãi mãi vì sự thật thà từ trái tim của bạn, rằng bạn không bao giờ giả vờ, rằng bạn không bao giờ cố gắng cho rằng bạn biết còn con bạn thì không. Bạn không muốn mình là người ích kỉ. Việc nói với đứa trẻ: “Thượng đế đã tạo ra thế giới” ngụ ý bạn không có chút hiểu biết nào về điều đó. Bạn chỉ đang tận dụng khai thác sự thiếu hiểu biết của đứa trẻ. Nhưng bạn có thể tận hưởng việc này được bao lâu? Đừng bao giờ nói với đứa trẻ những cái mà ngay bản thân bạn không đủ khả năng làm: nói sự thật.
Đừng nói với đứa trẻ: “Hãy thành thật, luôn thành thật” – Bởi vì một khi nó bắt quả tang bạn đang dối trá, bạn đã phá hủy cái gì đó vô cùng quý giá trong đứa trẻ. Và không có cái gì quý giá hơn sự tin cậy.
Bạn có thể che dấu sự thật được bao lâu? Một ngày kia, ai đó gõ cửa, và bạn nói với đứa bé, “Nói với người đó cha không ở nhà.” Và bây giờ đứa trẻ hiểu rằng, nói về sự thành thật là một chuyện, nhưng không có nghĩa là phải theo và thực hành. Bạn đã tạo ra tính hai mặt – nói hay giả vờ cái gì đó, và việc trở thành cái gì đó khác hoàn toàn trái ngược. Bạn đã tạo ra sự rạn nứt, chia rẻ trong đứa trẻ. Điều này là tội lỗi vì nó đưa đứa trẻ ra xa khỏi tính trọn vẹn, tính hợp nhất, tính Thượng đế.
Nếu đứa bé hỏi về tính dục hay về việc làm sao đứa bé đi vào thế giới này, và nếu bạn biết – thế thì đơn giản nói sự thật. Hãy làm điều đó một cách đơn giản nhất có thể được, bởi vì đứa trẻ đang không hỏi về sinh lý học hay hóa học hay về cơ chế bên trong của tính dục. Nó không hỏi về những điều vô nghĩa đó; đó không phải là quan tâm của nó. Đừng bắt đầu nói với nó về sinh lý học– bởi trong trường học, nó đã được dạy về sinh lý học dưới cái tên giáo dục giới tính rồi . Và đứa trẻ phát chán, nó không quan tâm. Nó đơn giản muốn sự thật. Bằng cách nào trẻ con đến, chúng đến từ đâu? Chỉ cần nói điều đó. Và đừng bao giờ cố gắng cho nó nhiều thông tin hơn nó cần và nó hỏi. Vì việc này cũng đang xảy ra ngày càng thịnh hành, khi cho rằng trẻ con cần phải được giáo dục giới tính. Bởi vậy bố mẹ trở nên vội vã. Thậm chí nếu đứa trẻ không yêu cầu, họ cứ nhồi nhét kiến thức của họ, cái mà họ góp nhặt được từ sách vở. Trẻ con cảm thấy nhàm chán. Khi đứa trẻ không hỏi, hãy đừng nói bất cứ cái gì. Còn khi đứa trẻ hỏi, hãy đừng che giấu bất cứ cái gì.
Vấn đề là không phải độ tuổi của đứa trẻ , bởi vậy đừng quan tâm về độ tuổi của chúng. Bạn có thể cho ai là nhỏ? Giới hạn lứa tuổi là gì? Bảy tuổi là nhỏ ư? Hay chín tuổi là nhỏ? Nó không phải là vấn đề về tuổi. Bất cứ khi nào đứa trẻ đặt câu hỏi, nó đã sẵn sàng để tiếp nhận thông tin. Đứa trẻ có thể là bốn tuổi, nó có thể năm tuổi, nó có thể là bảy tuổi, tùy thôi.
Đứa trẻ càng thông minh, nó sẽ hỏi càng sớm, và chắc chắn là sẽ hỏi rất nhiều. Đứa trẻ ít thông minh hơn, đứa trẻ tầm thường thì có thể không hỏi tới khi nó mười hai tuổi, nhưng đến mười bốn tuổi nó có thể hỏi. Đứa trẻ thông minh chắc chắn sẽ hỏi, bởi vì cuộc sống là một điều diệu kỳ đến nỗi từ lúc được sinh ra, đứa trẻ đã bắt đầu nhận biết rằng cái gì đó đang xảy ra xung quanh. Cuộc sống đang xảy ra, cuộc sống đang duy trì bản thân nó. Đứa trẻ nhìn thấy trứng của những con chim trong vườn, sau đó một ngày những quả trứng bị vỡ và những con chim con chui ra ngoài. Đứa trẻ cứ thấy bụng mẹ nó phát triển càng ngày càng lớn hơn, và nó nhất định muốn tìm hiểu. Điều gì đang xảy ra? Mẹ nó bị ốm hay cái gì đó? Và rồi một ngày mẹ nó trở về từ bệnh viện với một em bé. Và em bé đến từ đâu? Em bé đã được mang đến bởi con cò? Và nó nhìn thấy cái bụng của mẹ nó không còn lớn chút nào nữa. Bây giờ đứa trẻ bị lúng túng. Cái gì đã xảy ra với cái bụng của mẹ nó?
Đừng tạo ra những rắc rối không cần thiết cho đứa trẻ. Cuộc sống đã tạo ra đủ rắc rối rồi. Cuộc sống quá huyền bí, và sự tìm hiểu chắc chắn là có. Nhưng hãy nhớ, đứa trẻ càng thông minh, nó sẽ hỏi càng sớm. Bởi vậy nếu đứa trẻ của bạn hỏi sớm, đừng cho rằng nó bắt đầu tệ đi. Đứa trẻ không có tệ đi mà là nó thông minh. Nếu có ai đó tệ, thì người đó chính là bố mẹ nó. Nó thông minh, đơn giản thế thôi.
Hãy nói với đứa trẻ những sự thật và với một cách đứa trẻ có thể hiểu được. Đừng suy đoán, đừng đi gián tiếp lòng vòng. Hãy nói một cách trực tiếp tới câu hỏi của nó. Làm rõ ràng như hai cộng với hai là bốn vậy. Và bạn sẽ ngạc nhiên, một khi sự thật được nói, đứa trẻ chạy đi và bắt đầu chơi. Nó không còn quan tâm thêm chút nào nữa. Nó không bao giờ lặp lại câu hỏi lần nữa. Nếu bạn xuyên tạc, nó sẽ tiếp tục câu hỏi đó hết lần này đến lần khác – từ mặt này đên mặt khác, với bất cứ lý do gì. Đứa trẻ sẽ tiếp tục câu hỏi bởi vì nó muốn biết sự thật, và trừ khi sự thật được trả lời, nếu không nó sẽ không thỏa mãn. Chỉ có sự thật mới làm đứa trẻ thỏa mãn. Sự xuyên tạc có thể trì hoãn nó nhưng không thể làm thỏa mãn nó.
Trích sách: Cách mạng giải phóng trẻ em – Osho
Phi Tuyết sưu tầm, biên dịch, biên tập và in ấn, mời các bạn inbox fanpage https://www.facebook.com/cuocdoiosho/ để đặt mua sách nhé. Combo Đứa trẻ nổi loạn + cách mạng giải phóng trẻ em = 500k, miễn phí vận chuyển tới tận giường luôn nha.
