Tiếp theo chuỗi bài về Chủ nghĩa tiêu dùng – Đừng sống chỉ để làm việc và mua sắm
Những dấu hiệu của một thế giới mới
Quá nhiều những điều xấu xí mà chủ nghĩa tiêu dùng/chủ nghĩa vật chất gây ra càng nói càng đau lòng. Nhưng làm sao chúng ta có thể thay đổi điều đó? Liệu một thực tại khác có thể xảy ra trên trái đất này? Có thể lắm chứ, miễn sao chúng ta không ngừng tìm cách, không ngừng suy nghĩ. Đừng cổ súy và chạy theo chủ nghĩa tiêu dùng như những tín đồ mất hết chính kiến. Hãy cùng xây dựng nên những khái niệm, những hệ thống và quy trình mới cho thế giới này. Chẳng phải thế giới này mọi thứ đều thay đổi bắt nguồn từ những ý tưởng hay sao? Đừng xem thường bất cứ ý tưởng nào dù nhỏ bé hay điên rồ.
Tin vui là cho đến nay, khá nhiều những lý thuyết mới đã và đang dần xuất hiện hứa hẹn thay đổi hệ thống kinh tế, xã hội ở mức vĩ mô. Đó là điều hoàn toàn có thể. Chỉ cần chúng ta chịu khó tìm hiểu nó, chấp nhận nó và để cho nó được chứng tỏ sự đúng đắn của bản thân. Bởi lẽ cái gì không đúng sẽ tự nhiên bị triệt tiêu khỏi thế giới này, đó là quy luật.
Chẳng hạn sự xuất hiện của Bitcoin là một ví dụ điển hình. Nếu các bạn có tìm hiểu sẽ thấy ngay, nó là một bước tiến cực kỳ đáng chú ý cho nền kinh tế cả về phương thức lẫn giá trị. Nếu như bitcoin được chấp nhận và ủng hộ rộng rãi, tôi không biết người ta còn cần đến hệ thống ngân hàng để làm gì? Cần các dịch vụ chuyển tiền làm gì? Mọi thứ bỗng trở nên dễ dàng, đơn giản, tiết kiệm và gọn gàng hơn bao giờ hết.
Rồi hãy thử nhìn mô hình kinh tế Kibbutz tôi từng đề cập trong bài viết về Israel, không phải đó là một mô hình quá tuyệt vời sao? Người ta tha hồ sống khỏe chả cần mua các thiết bị máy giặt vì có đội giặt ủi cho cả làng, người ta chẳng cần mua xe hơi vì đã có sẵn một bãi xe miễn phí ai thích chạy thì lấy chạy… Điều tưởng chừng vô lý đó hoàn toàn có thật, không cần nghi ngờ nữa. Giờ thì xin giới thiệu với các bạn thêm một ý tưởng về một thế giới mới, một nền kinh tế kiểu mới, nếu hình thái kinh tế này được phát triển và duy trì, chúng ta hoàn toàn có thể làm được điều tưởng chừng vô tưởng: không mua sắm vẫn sống tốt và chẳng cần gì phải làm việc quá nhiều.
Nền kinh tế chia sẻ
Bạn đã bao giờ nghe đến khái niệm này? Để đơn giản, hãy tưởng tượng một viễn cảnh mà nơi đó, mọi người đều dùng chung đồ dùng của nhau, nói gọn là mọi người chia sẻ đồ dùng với nhau, từ những thứ đồ sử dụng mỗi ngày như xe hơi, như bếp nấu ăn, cho đến những thứ đồ ngàn năm mới sử dụng một lần như đồ nghề câu cá, dụng cụ cắm trại, bộ dụng cụ sửa xe, làm vườn. Mỗi khu phố lại có một nhà kho chứa những thứ đồ dùng từ phổ biến đến chuyên môn cho mọi người trong phố ai có nhu cầu thì đến lấy về dùng, xong lại đem trả… Như thế không phải thật tiện dụng và thật tiết kiệm sao? Như một thư viện công cộng cấp khu phố, ai có sách lại mang đên đây góp lại, mọi người đến đọc tự do và chịu trách nhiệm bảo quản.
Ngay cả những đồ dùng như đồ chơi con nít, quần áo, đồ nội thất, đồ công nghệ, đồ dùng nhà bếp hay ti tỉ thứ đồ dùng khác, hễ ai có mà không dùng tới nhiều sẽ tự động quyên vào nhà kho chung cho mọi người cùng sử dụng. Và hãy tưởng tượng những căn nhà được đề bảng chia sẻ ở khắp nơi, ai cũng có cơ hội kiếm được một chỗ ở nơi mình yêu thích, thuận tiện cho công việc và vui chơi. Có thể đây là một khái niệm khá mới và bạn chưa kịp hiểu lẫn thấm nó. Vậy thì đừng tiếc bỏ ra một khoảng thời gian nhất định tìm hiểu về mô hình kinh tế chia sẻ này, tôi hứa đó sẽ là khoảng thời gian xứng đáng không bị phí trong cuộc đời bạn đâu.
Ưu điểm của nền kinh tế chia sẻ này không còn gì phải nghi ngờ. Chúng ta sẽ tiết kiệm được rất nhiều tài nguyên của trái đất, tiết kiệm được rất nhiều thời gian hoang phí trong việc cố sản xuất hàng hóa cho dư thừa như mô hình cũ. Không chỉ tài nguyên trái đất mà tài nguyên của mỗi cá nhân cũng được trân trọng hơn, bao gồm cả vật chất và phi vật chất, như công sức, tình cảm, thời gian. Mọi người không cần đi làm cật lực để mua những thứ đồ dùng chạy theo mốt mới. Chỉ sống đủ nhu cầu và dành thời gian công sức để theo đuổi đam mê, sáng tạo những ý tưởng mới, bào chế ra những phương thuốc mới, cách thức chữa bệnh mới. Nhiều thời gian hơn để đi du lịch khắp nơi, trải nghiệm thế giới phẳng. Nhiều thời gian hơn để chăm sóc cho gia đình, cho con cái và cha mẹ. Ai cũng hài lòng.
“Rất nhiều người trong chúng ta, tiêu những đồng tiền không phải do ta kiếm được, để mua những thứ ta không thật sự cần, nhằm để chứng tỏ với những người ta không thích.” – Dave Ramsey, (Fight Club)
Vâng, bạn có thừa nhận câu nói này rất đúng không? Nếu viết đầy đủ câu nói đó có thể như này: “Rất rất rất nhiều người trong số chúng ta, tiêu những đồng tiền do người khác làm việc cật lực có được, hoặc những đồng tiền do chính chúng ta đổ mồ hôi sôi nước mắt mới có được, để mua những món đồ ta chẳng thật sự cần, chỉ để lấy le với những người ta không quen biết, không quan tâm, làm giàu cho một nhóm nhỏ người khác mà ta chẳng hề biết đến, rồi sau đó nhanh chóng quăng nó đi, quên nó thật nhanh và góp một tay đẩy trái đất này đến ngày tận kiệt.”
Liệu sau bài viết này có ai thấy căm ghét cái chủ nghĩa tiêu dùng chết tiệt này? Có ai đó muốn nhìn lại cuộc sống của bản thân và bắt đầu thay đổi?
Đừng nói những người như tôi làm cản trở sự phát triển của xã hội, vì tôi dám khẳng định rằng xã hội này cần nhiều người có những ý tưởng, những hành động thiết thực hơn, ý nghĩa hơn việc ngồi hàng giờ xem quảng cáo và mua sắm. Thế giới này chắc chắn sẽ thay đổi vì những người có những hành động đi ngược số đông, chứ sẽ không thay đổi vì những hành động của bầy cừu hay của đàn chuột lemping. Không, nhất định không!
Và cũng đừng ai nói thế giới này không thể thay đổi, nếu bạn cho rằng như thế thì bạn cũng không nên ngăn cản những người đang cố thay đổi nó. Còn giả như bạn cho rằng thế giới này không cần thay đổi ư? Bạn thật ích kỷ. Chúng ta cần thay đổi nó, không phải vì chúng ta, mà vì con cái chúng ta, vì tương lai của trái đất này, vì đó là trách nhiệm của loài người khi mang danh thống trị muôn loài, đừng đùn đẩy cho loài nào khác.
Còn nếu như bạn nghĩ đó không phải việc của bạn, thật tốt vì bạn đã đọc đến đây. Sau nữa dành cho những người thật sự quan tâm, hãy tìm hiểu, đây có thể là thời cơ, là cơ hội của bạn. Hãy thử nghiên cứu sâu hơn về nền kinh tế chia sẻ, bạn sẽ nhận ra được nhiều cơ hội có thể ứng dụng vào thực tế. Bạn có thể sẽ trở thành người đi đầu trong nền kinh tế mới mẻ này vì nhu cầu chia sẻ luôn luôn tồn tại, không bao giờ mất đi cả. Và chia sẻ đồ dùng, kinh tế nhất định sẽ không ngoại lệ.
Làm giàu với nền kinh tế chia sẻ
Những điều trên tôi viết cách đây 2 năm khi ý tưởng về việc chia sẻ mọi thứ với nhau còn rất mới. Nhưng giờ hãy nhìn lại những mô hình đầu tiên của nền kinh tế mới mẻ này ngay tại Việt Nam:
- Mô hình chia sẻ văn phòng làm việc – một văn phòng chung tự do, thoải mái và sáng tạo cho những ai có nhu cầu làm việc đặc biệt là freelancer thuê theo giờ hoặc ngày.
- Tripme.vn – ý tưởng đi du lịch khắp nơi nhờ những người địa phương chia sẻ thông tin hoặc làm người hướng dẫn.
- Uber/Grab taxi: quá thịnh hành rồi (Tôi mới biết Grab-bike gần đây và thấy nó thật tuyệt vời. Cước phí chỉ 1/2-1/3 cước xe ôm thông thường)
- Cửa hàng kí gửi hàng hóa/đồ cũ
- Bán đồ ăn, bánh, đồ nhậu homemade
- Good-will là một chuỗi cửa hàng tuyệt vời (chưa có tại VN)
- và hàng ngàn cơ hội kinh doanh khác bạn có thể khai thác từ ý tưởng này.
Suy nghĩ đi.
Hành động đi!
Thế giới này sẽ tốt đẹp lắm nếu chúng ta chia sẻ với nhau mọi thứ thay vì tranh giành với nhau mọi thứ! – Phi Tuyết