Osho: tại sao nỗi buồn thực hơn hạnh phúc?

Đó là điều quan trọng cần hiểu. Đó là trường hợp của mọi người. Nỗi buồn của bạn chắc chắn là thực hơn bởi vì nó là của bạn, nó đích thực. Hạnh phúc của bạn là nông cạn; nó không phải là của bạn, nó phụ thuộc vào cái gì đó, ai đó. Và bất kì cái gì làm cho bạn phụ thuộc, dù bạn cảm thấy hạnh phúc thế nào trong vài khoảnh khắc, chẳng mấy chốc tuần trăng mật sẽ qua đi – còn sớm hơn cả điều bạn đã trông đợi.

Bạn hạnh phúc bởi vì bạn gái của mình, bạn trai của mình. Nhưng họ là những con người cá nhân; họ có thể không đồng ý với bạn ở mọi điểm. Thực tế, hầu hết điều xảy ra là ở chỗ bất kì cái gì chồng thích, vợ không thích; bất kì cái gì vợ thích, chồng không thích. Kì lạ… bởi vì nó gần như phổ biến. Không có lí do trong nó. Sâu bên dưới họ ghét nhau, bởi lí do đơn giản rằng họ phụ thuộc vào nhau để thu được hạnh phúc, và chẳng ai thích phụ thuộc cả. Nô lệ không phải là ham muốn cố hữu của con người. Nếu người đàn bà hay đàn ông cho bạn niềm vui, và bạn trở thành phụ thuộc, bạn đồng thời tạo ra căm ghét sâu sắc – bởi vì sự phụ thuộc. Bạn không thể bỏ người đàn bà này bởi vì cô ấy làm cho bạn hạnh phúc, và bạn không thể bỏ hận thù của mình với người đàn bà này bởi vì cô ấy làm cho bạn phụ thuộc.

Cho nên tất cả cái gọi là mối quan hệ yêu đương đều là hiện tượng rất kì lạ, phức tạp. Chúng là mối quan hệ yêu-ghét. Ghét cần được bày tỏ theo cách này nọ. Đó là lí do tại sao vợ bạn thích, bạn không thích; bất kì cái gì chồng bạn thích, bạn không thích. Trên những việc nhỏ bé chồng và vợ tranh chấp nhau. Đi xem phim nào? – và có tranh chấp lớn lao. Đi tới nhà hàng nào? – và lập tức có tranh chấp. Đây là hận thù đang chuyển động ngầm dưới cái mẽ ngoài của hạnh phúc. Hạnh phúc vẫn còn nông cạn, rất mỏng; chỉ cào nó ra chút ít thôi và bạn sẽ thấy cái đối lập của nó.

Nhưng nỗi buồn là đích thực hơn, bởi vì nó không phụ thuộc vào người nào cả. Nó là của bạn, tuyệt đối của bạn điều này phải cho bạn sáng suốt lớn lao, rằng nỗi buồn của bạn có thể giúp cho bạn còn nhiều hơn là hạnh phúc của bạn. Bạn chưa bao giờ nhìn vào nỗi buồn một cách thật gần. Bạn cố gắng tránh nhìn nó, theo nhiều cách. Nếu bạn cảm thấy buồn, bạn đi xem phim; nếu bạn cảm thấy buồn, bạn bắt đầu xem ti vi. Nếu bạn cảm thấy buồn, bạn đi và chơi với bạn bè, bạn đi tới câu lạc bộ. Bạn bắt đầu làm cái gì đó để cho bạn không phải nhìn vào nỗi buồn. Đây không phải là cách tiếp cận đúng. Khi bạn buồn, đó là hiện tượng quan trọng, rất thiêng liêng, cái gì đó của riêng bạn. Làm quen với nó, đi sâu vào trong nó, và bạn sẽ ngạc nhiên. Ngồi im lặng, và buồn đi. Nỗi buồn có cái đẹp riêng của nó.

Nỗi buồn là im lặng, nó là của bạn. Nó đang tới bởi vì bạn một mình. Nó đang cho bạn cơ hội đi sâu hơn vào sự một mình của bạn. Thay vì nhảy từ hạnh phúc nông cạn này sang hạnh phúc nông cạn khác và làm phí hoài cuộc sống của mình, tốt hơn cả là dùng nỗi buồn như phương tiện cho định tâm của bạn. Chứng kiến nó. Nó là bạn đấy! Nó mở ra cánh cửa của sự một mình vĩnh hằng của bạn.

Không có cách nào để không một mình. Bạn có thể tự lừa dối mình, nhưng bạn không thể thành công được. Và chúng ta đang lừa bản thân mình theo mọi cách – trong quan hệ, trong tham vọng, trong việc trở nên nổi tiếng, trong việc làm cái này, làm cái nọ. Chúng ta đang cố gắng thuyết phục bản thân mình rằng chúng ta không một mình, rằng chúng ta không buồn. Nhưng chẳng chóng thì chầy chiếc mặt nạ của bạn cũng tuột ra – nó là giả mà, nó không thể còn mãi mãi được – thế thì bạn phải đeo mặt nạ khác. Trong một cuộc sống nhỏ bé, ngắn ngủi bạn đã đeo bao nhiêu mặt nạ rồi? Và bao nhiêu cái đã rã ra, đã thay đổi? Nhưng bạn cứ tiếp tục thói quen cũ này.

Nếu bạn muốn là cá nhân đích thực, dùng nỗi buồn đi; đừng trốn khỏi nó. Nó là phúc lành lớn lao. Ngồi im lặng với nó, hân hoan trong nó. Chẳng có gì sai trong việc buồn. Và bạn càng trở nên quen thuộc với nó và những sắc thái tinh tế của nó, bạn sẽ ngạc nhiên – nó là thảnh thơi lớn lao, nghỉ ngơi lớn lao, và bạn đi ra khỏi nó được làm khoẻ lại, được làm tươi lại, trẻ hơn, sinh động hơn. Và một khi bạn đã nếm trải nó, bạn sẽ tìm những khoảnh khắc đẹp đẽ của nỗi buồn lặp đi lặp lại. Bạn sẽ chờ đợi chúng, bạn sẽ đón chào chúng, và chúng sẽ mở những cánh cửa mới của sự một mình của bạn… Một mình bạn được sinh ra, một mình bạn sẽ chết đi. Giữa hai cái một mình này bạn có thể tự lừa bản thân mình rằng bạn không một mình, rằng bạn có vợ, chồng, con cái, tiền bạc, quyền lực. Nhưng giữa hai cái một mình này bạn là một mình. Mọi thứ chỉ giữ bạn bận rộn trong cái gì đó này khác, để cho bạn không trở nên nhận biết về nó.

Bất kì khi nào bạn cảm thấy buồn, ngồi bên cạnh một cái cây, bên cạnh dòng sông, bên cạnh tảng đá, và chỉ thảnh thơi vào trong nỗi buồn của bạn mà không sợ hãi gì. Bạn càng thảnh thơi, bạn sẽ càng trở nên quen với cái đẹp của nỗi buồn. Thế thì nỗi buồn sẽ bắt đầu thay đổi hình dạng của nó; nó sẽ trở thành niềm vui im lặng, không do bất kì ai bên ngoài bạn gây ra. Điều đó sẽ không phải là hạnh phúc nông cạn, bởi điều có thể bị lấy đi rất dễ dàng. Và đi sâu hơn vào sự một mình của mình, một ngày nào đó bạn sẽ tìm thấy không chỉ niềm vui – niềm vui là chỗ giữa đường duy nhất. Hạnh phúc là rất bề ngoài, tuỳ thuộc vào người khác; niềm vui là ở giữa, không phụ thuộc vào người nào. Nhưng đi sâu hơn bạn sẽ tới trạng thái phúc lạc.

Dùng bất kì cái gì – nhưng dùng cái gì đó đích thực, cái của bạn. Và thế thì bạn có phúc lạc cả hai mươi bốn giờ một ngày. Nó đơn giản toả ra từ bạn. Bạn có thể chia sẻ nó bây giờ, bạn có thể đem nó cho bất kì ai bạn yêu. Nhưng nó là món quà vô điều kiện. Và không ai có thể làm cho bạn khổ được. Nhưng điều đó không có nghĩa là bạn phải từ bỏ thế giới. Điều đó không có nghĩa là bạn phải từ bỏ vợ mình, bạn gái của mình, sự yêu thích thức ăn – ngay cả ăn kem; nó chẳng liên quan gì tới điều đó. Phúc lạc của bạn là cùng với bạn dù bạn làm bất kì điều gì. Nó sẽ nâng cao mọi hoạt động, nó sẽ làm giàu thêm mọi hành động bạn làm.

Tình yêu của bạn sẽ có hương vị hoàn toàn khác. Bây giờ sẽ không có căm ghét ẩn giấu đằng sau nó; nó sẽ đơn giản là yêu. Thậm chí không có trông đợi rằng cái gì đó phải đền đáp lại cho bạn. Bạn không cần cái gì cả. Việc cho là phúc lành thế, không có nhu cầu. Bạn giàu có bên trong tới mức chẳng có gì làm cho bạn giàu có hơn.

Osho